Al vroeg zeiden ze in Hummelo ´dat jong van Jolink is zo'n aparte´. Ik heb me daar nooit wat van aangetrokken. Ik vond het zelf ook niet negatief, want niemand had een hekel aan mij.

Ik was verreweg het ondeugendste jongetje van de hele school, en als ik iets had uitgevreten had dan vertelde ik dat eerlijk. Ze wisten dat ik niet slecht of kwaadaardig was, maar vooral ondeugend.

Als iedereen rechtsaf ging, ging ik linksaf. Ik heb me nooit laten leiden door anderen. Sommige volwassenen keken vaak hoofdschuddend naar me, ze vonden het geen goede eigenschap. Maar als dat rare jong ging ik naar de kunstacademie en daar was mijn eigenzinnigheid ineens een goede eigenschap.

Ik kwam wat dat betreft van de hel in de hemel. Ik denk dat iedereen, als je een manier kan vinden om met jouw eigenschappen om te gaan, op zijn plek kan komen. Ik heb me mijn hele leven verbaasd dat sommige mensen niet doen waar ze zelf zin in hebben.

Je laat je toch niet door een andere wet voorschrijven? Ik geloofde niemand, ik wilde alles altijd eerst zelf uitproberen. Ik denk ook dat dit de enige manier is om erachter te komen wat jouw weg in het leven is.

Eigenzinnigheid is dan een goede eigenschap. Ik heb enorm veel uitgeprobeerd en er is enorm veel mislukt. Als ik iets tegenkwam wat ik niet leuk vond, dan deed ik het daarna gewoon niet meer. Kleine kanttekening van die eigenzinnigheid is dat ik niets accepteer zoals het komt. Ik probeer altijd mijn eigen draai ergens aan te geven of iets te veranderen, ook als iets vrijwel onmogelijk is.

Ik kan het mezelf daardoor erg moeilijk maken. Maar dat is een kleine prijs om te betalen om te leven zoals ik het wil.

Bijna leraar geworden

Toen ik voor de tweede keer bijna bleef zitten op de HBS, wat niet gek was, omdat ik bij wiskunde nooit oplette en nooit huiswerk maakte en toen ook nog met vuurwerk werd betrapt, moest ik naar de christelijke mulo.

Ze wisten niet wat ze met mij aan moesten en dus hebben ze me getest op een christelijk testbureau. Omdat ik overal vrij gemiddeld in was, maar wel uitzonderlijk creatief, adviseerden ze om naar de academie voor kunst en industrie te gaan om binnenhuisarchitect of grafisch ontwerper bijvoorbeeld te worden. Dus dat heb ik toen gedaan.

Ik zag het wel zitten, ik vond die andere scholen gevangenissen. Het enige wat ik deed was wachten op de bevrijdende bel. Veel van mijn vrienden gingen naar de pabo. Ik weet niet of dat een goede keuze is geweest.

Ik heb later les gegeven en vond dat geweldig leuk en heb wel eens spijt dat ik geen pabo gedaan heb. Ik denk dat ik ook blij was geweest met die carrière. Maar wie weet was ik als leraar ook een bandje begonnen en was daarmee gaan toeren. Je hebt geen idee waar jouw keuzes je later brengen. Kun je je lot wel ontlopen?

Lot

Na de kunstacademie heb ik korte tijd gewerkt in Amsterdam. Maar steeds wanneer ik mijn mond opentrok en de Amsterdammers mijn accent hoorde, namen ze mij niet meer serieus.

Ik was daar al snel klaar mee en besloot dat ik iets met muziek wilde gaan doen. Ik werkte succesvol in Amsterdam met decors en kostuums en was er erg goed in. Ik kreeg het geld niet op.

Maar ik kon niet aarden in Amsterdam, met hangende pootjes en met flinke drank- en drugsgebruik ben ik teruggekomen. In Enschede ben ik gaan lesgeven.

In de  achterhoek zochten we elkaar op, ik vond mijn roots terug; we liepen op klompen en praten achterhoeks. Dat paste veel beter bij me. Ik had geen opleiding of verstand van muziek en had nog nooit een instrument gespeeld.

Ik ruilde eerst mijn airbrush met een gitaar, maar was beter in zingen dan gitaar spelen. Dus ben ik maar gaan zingen. Ik heb het geluk gehad een klein beetje talent te hebben en een heel herkenbare stem en accent. Het Achterhoekse accent wat ze in de kunstwereld raar vonden, was nu een groot voordeel.

Het was zo vreemd. Ik paste vanwege mijn eigenzinnigheid wel in de kunstwereld, maar niet in de achterhoek. En door mijn accent paste ik niet in de kunstwereld, maar wel in de achterhoek!

En zo kom je toch uiteindelijk op de plek terecht waar je hoort te zijn. Ik heb mijn lot niet ontlopen. 

Trots

Ons eerste optreden deden we in het Nederlands en Engels. Achterhoeks zingen deed ik zonder nadenken, het was geen vooropgezet plan.

We dachten niet dat het succesvol was. Wat wij altijd belangrijk vonden was dat je origineel moest zijn. Plagiaat plegen is het meest kwalijke wat je kan doen. Als we een cover speelden, maakten we onze eigen tekst.

Er was niets normaal aan de band, daarom noemde we ons normaal. We hadden geen lichtshow, alleen bouwlampen. We hadden geen kostuums, maar pakken van het leger des heils.

Dat viel op en we merkten aan ons publiek dat ze het zingen in het Achterhoeks geweldig vonden, daarmee hadden we al snel veel succes. Onze scheldnaam ´boeren´ hebben we omarmd. Mijn opa ́s waren ook boeren, dus het sloot heel mooi bij mij aan. Ik ben er nog steeds trots op. 

Slapjanussen

Ik denk dat je met een beetje talent en groot doorzettingsvermogen heel ver kan komen. Als je echt fanatiek bent en je blijft doorgaan, is de kans groot dat je je doel haalt. Die mentaliteit heb ik ook.

Ik wil het middelste én beide uiteinden. Ik wil winnen en ik geef nooit op.  Ik ben onmatig in alles. Ik wordt woedend als ik van die slapjanussen hoor zeuren dat iets niet meteen gelukt is. Iemand die de schuld buiten zichzelf zoekt en snel opgeeft, begrijp ik niet. Zoek de fout altijd eerst bij jezelf, dan kun je er ook wat mee doen.

Onuitstaanbaar vind ik zelfingenomen types. Je mag best om jezelf lachen, daar wordt je echt niet slechter van.  Geef mij maar een harde werker die enorm heeft moeten zweten om ergens te komen, dan een luie donder met veel talent. 

Ik maakte soms impulsieve beslissingen, vooral toen ik jong was. Later waren die beslissingen steeds meer weloverwogen. Dat ging samen met het succes van de band, want opeens ben je verantwoordelijk voor 25 gezinnen.

Met het succes en de verantwoordelijkheid kwamen veel dingen waar ik spijt van heb. Zo wilde de platenmaatschappij dat ik zo veel mogelijk op tv op ging optreden, want betekende dat de feesttenten volliepen en veel platen verkopen.

En dat betekende veel geld. Het was toen ook normaal dat je playbackte op tv, maar dat vonden wij belachelijk, wij zijn een live band. Maar we hadden ´ja´ gezegd, dus moesten we wel.

Tijdens zo'n optreden namen we heel veel bier mee, stonden dronken op het podium en playbackten zo slecht mogelijk. Ik vond dat altijd gênant, recht in de camera zingen. Vreselijk ijdel voelde dat, alsof ik verslaafd aan aandacht was. Het paste helemaal niet bij me.

Plezier hadden we met onze fans, live spelen op het podium. Ook heb ik een keer met een vreselijke manager samen gewerkt; we deden dingen waar we niet achter stonden en  opeens was het geld op. Wat voel je je dan belazerd.

Ik denk dat iedereen in deze industrie de verhalen van de manager die gouden bergen belooft wel kent, maar dat maakt het niet makkelijker. 

Wandelen in het bos

Ik kan heel impulsief zijn, maar over sommige beslissingen moet je goed nadenken. Het was bijvoorbeeld soms nodig om mensen te ontslaan. Vaak kwam het ontslag voor hen als donderslag bij heldere hemel, terwijl er al heel veel waarschuwingen aan vooraf gingen.

Mijn manier om een beslissing te nemen, en dat is het nog steeds, is om alleen in het bos te wandelen. Rustig over alles nadenken, geen afleiding. Dat hielp dan om de knoop door te hakken, maar het ontslaan bleef vreselijk.

Achteraf lag ik er wakker van. Maar als je een bepaalde functie hebt, zoals het leiden van een band, dan moet je accepteren dat je die verantwoordelijk hebt.

In 1996 kwam ik er achter dat ik aanleg voor depressiviteit had. Ik werd heel somber, ik herkende het gevoel van eerder periodes.  

Ik had al eerder ontdekt dat de somberheid even wegging als ik op de fiets onderweg van het station naar de kunstacademie een liedje in mijn hoofd nam. Dat heb ik altijd onthouden.

Door gedoe met managers werd ik later weer somber. Ik at en sliep nauwelijks meer. Mijn vrouw zag dat het niet goed ging heeft de huisarts langs laten komen. Zij vroeg me of ik wel eens de neiging had om met een wapen het bos in te lopen.

Toen ik ´ja´ antwoordde, vertelde ze mij dat ze wist wat ik had. Ik had een depressie en daar waren pillen voor. Ik had van het woord depressie gehoord, maar wist niet wat het inhield, laat staan dat ik het zelf had. Ik vond het leven niet meer leuk en wilde niet verder.

Een depressie is een hel, je zit in een neerwaartse spiraal en je kan het zelf niet stoppen. Dat er pillen waren die konden helpen was fijn, maar nog belangrijker was dat ik hoorde dat het een bestaande ziekte was. Door de pillen ging het na een jaar iets beter.

En toen werd ik opa, dat bleek toen dé oplossing. Dus als ik 1 goed advies mag geven als je depressief bent, is zorg dat je opa wordt! Nou snap ik dat dit niet voor iedereen weggelegd is, dus een andere tip is om bezig te blijven.

Als ik wandel voel ik me beter, als ik onder familie ben voel ik me beter en als ik muziek maak voel ik me beter. Bij een optreden had ik nergens last van. Mijn collega´s hebben op het podium nooit wat gemerkt. Muziek maken en het publiek gelukkig maken, dat kon ik wel.

Drank en drugs

In een tijd dat andere artiesten aan de sterke drank waren, zoals whisky of wodka, propageerden wij het bier. Doe maar gewoon. De boeren drinken bier en met bier kun je gooien. Dat zul je met whisky of wodka niet doen. Maar goed, alcohol helpt je nergens mee behalve in sociale aspecten, je wordt er vrolijker en minder onzeker van. Maar het blowen, dat was andere koek. In 1967 heb ik voor het eerst geblowd. Fantastisch!

Het bleek een heel inspirerend drug te zijn. Een wijze les die ik er wel bij moet vertellen is dat je  nooit eerst moet gaan blowen en dan iets gaan doen, want dan gebeurt het niet meer. Je kunt het beste eerst ergens aan beginnen, bijvoorbeeld met schilderen of muziek maken, en dan blowen. Ik mag nu natuurlijk niet meer roken, dus gebruik ik het in druppelvorm. Er worden deuren in je hoofd opengezet die anders dicht zouden blijven, je hoort details in muziek die anders verborgen zouden blijven. Je hoort, ziet en creëert iets nieuws. Het mooie is dat het nog steeds uit jezelf komt, je eigen hersenen maken het. Dat kan heel inspirerend werken. 
In 1969 was de westkust van Amerika The place to be, alle bekende artiesten waren daar. Ze gebruikt vreselijk veel drugs en er werd fantastische muziek gemaakt. Ze hadden nooit de war on drugs moeten starten, dat was vragen om problemen. Kijk maar naar de drooglegging in Amerika, dat was ook een mislukking, mensen bleven drinken ondanks het verbod en door illegale drankverkoop kwam er veel meer criminaliteit en corruptie. 

Roofbouw

Ik heb van kinds af aan astma, maar ondanks dat ik altijd ziek was, heb ik keihard gewerkt. Bij elk optreden ging ik helemaal tot het gaatje. Om te kunnen blijven optreden gebruikte ik 3 jaar lang prednison, een paardenmiddel om te kunnen blijven functioneren.

Ik kon niet meer, maar dacht; 40 jaar in Normaal spelen is een mooi rond getal, dus ben ik doorgegaan. In 2016 moest ik echt stoppen, ik had mezelf invalide gemaakt. Ik kon nog geen 20 meter lopen en was dan al buiten adem. Ik moest naar revalidatiecentrum Dekkerswald in Nijmegen. Een psycholoog vroeg mij; ben je tevreden? Ik zei; tevreden, dat wil je toch helemaal niet zijn? Dat is iets voor pretentieloze idioten. Ik wil niet tevreden zijn, ik ben veel te ambitieus.´ Er is niets mis met ambitie hebben. Als je meedoet aan een wedstrijd en je wil niet winnen is er ook niets aan. Dan bereik je niets. Maar je kan er ook te ver in gaan zoals ik heb gedaan, achteraf had ik eerder moeten stoppen met optreden. Gelukkig ben ik nu fitter dan ik jaren geweest ben en kan ik weer gewoon wandelen in het bos naast mijn huis.

Hou op met zeuren

Als je 20 bent, moet je ophouden met zeuren over je opvoeding. Dan ben je volwassen en moet je het zelf uitzoeken. Je kan niet je hele leven alles afschuiven op je ouders. En je moet niet bang zijn om dingen te proberen. In de oorlog waren heel veel mensen bang; bang voor de joden, bang voor de NSB. Mijn vader zat in het verzet, wist wat de risico´s waren maar was nergens bang voor. Dat heb ik van hem. Ik ben ook niet bang. Met de motorcross zorgde dat natuurlijk wel voor meerdere gebroken botten.

Die consequenties moet je accepteren. Als de botten weer aan elkaar gegroeid zijn, ga je door. Het is nooit een milliseconde in me opgekomen om na een val ermee te stoppen. Angst is een slechte raadgever. Het was vroeger een nuttig instinct, als je niet opgegeten wilde worden door een roofdier was het erg handig. Maar ondertussen is het een gevoel waar je niet te veel naar moet luisteren. Wij zijn meer dan onze instincten. 

Bijna dood

In het Marokkaanse gebergte reed ik een rally op de motor. Ik reed goed, het ging steeds beter en ik was al in de top 30 binnengekomen. Als je op de motor zit moet je altijd de richting op kijken waar je heen wil. Ik had een getinte bril op, keek recht voor me uit en zag de weg liggen. Ik zag aan mijn linkerkant een ravijn en trok nog iets harder op. Ik schakelde van drie naar vier. Ik trok nog wat harder op en reed 100 km per uur. Te laat zag ik dat er een bocht in de weg zat. Ik keek naar beneden, zag dat er geen weg meer was, maar wel een ravijn. Ik keek in de diepte en wist dat ik dit niet ging overleven.

Ik wist zeker dat ik dood zou gaan. Ik dacht toen ik door de lucht vloog aan 2 personen die overleden waren, een meisje die toen wij 17 waren voor mijn ogen doodgereden werd en mijn goeroe, caféhouder de Pruys. Ik dacht dat ik naar ze toe zou gaan. Mijn leven schoot aan me voorbij. Maar ik heb de overkant gehaald juist omdat ik niet geremd heb. De motor stortte in het ravijn en ik eindigde aan de overkant met gebroken polsen, wonden, kneuzingen en mijn schouders uit de kom. De zin van het leven heb ik er niet door gevonden. En de motor ben ik ook weer opgestapt toen de botten aan elkaar gegroeid waren. Niet uit iedere ervaring hoef je een diep inzicht op te doen. 

Nooit kritiekloos adoreren

En dan ben je dus BN-er. Afschuwelijk, echte horror als mensen je naroepen en iets van je willen. Ik wil niet dat mensen mij adoreren, ik ben gewoon een klootzak die slap ouwehoert en liedjes zingt. Maar ja, we hadden erg veel succes. We waren met zo veel mensen op weg dat we het altijd de veldtocht noemden als we op tour waren, en ik was de aanvoerder, de generaal.

Wij maakten als band de meeste beslissingen samen, democratisch noemden we dat. Maar ik als generaal behield voor mijzelf wel een vetorecht. Om het woord democratie moet ik dan ook vaak een beetje om lachen. Trump en Hitler zijn ook democratisch gekozen. Daarom heb ik ook een hekel aan mensen die kritiekloos adoreren. Je moet altijd zelf blijven nadenken.

Dames aan de macht

Lezen is enorm goed voor je, het verrijkt je leven. Ik heb alles van Tolstoy gelezen en lees heel veel boeken over geschiedenis. Het is goed te lezen en het te hebben over wat er is gebeurd, oorlogen moeten we niet verzwijgen. Als je iets verzwijgt, kun je er ook niets van leren. Zo lijken Wilders en Hitler enorm veel op elkaar. Beide roepen wat mensen graag willen horen en creëren een niet bestaande vijand, het is populistisch rechts gelul. Ze begrepen beiden dat een gezamenlijke vijand, de Joden of Moslims, samenhorigheid creëert.

Als je die overeenkomst niet ziet, dan kan zo'n idioot als Wilders aan de macht komen en potentieel gevaarlijke beslissingen nemen. Dat vind ik eng. Ik vind vrouwen trouwens ook veel geschikter voor bestuursfuncties, ze hebben bijvoorbeeld minder behoefte aan oorlog voeren. Ik stem altijd op een kordate tante en hoop dat een van hen later minister-president wordt. Hopelijk hebben we ooit een keer een volledig vrouwelijke tweede kamer. 

Dagelijkse gewoontes

Gewoontes zijn niet goed. Door dagelijkse routines wordt alles vanzelfsprekend, en dan blijf je niet scherp. Als je dat bij jezelf merkt, mag je jezelf even door elkaar schudden en iets anders gaan doen. Tv kijken is per definitie tijd verspillen. Behalve actualiteit en live sport, dat zijn de uitzonderingen. Een andere tip is om veel in de natuur te zijn, te wandelen. In de sportschool op een fiets, daar is toch geen reet aan? Helemaal als je gezondheid niet optimaal is zoals bij mij, is niet bewegen geen optie. Dat is ook mijn mantra: hoe slecht het ook gaat, je moet blijven bewegen. Dan kun je het bewegen maar beter zo leuk maken.  

Depressie is een normale ziekte

Als ik mijn  20 jarige een tip zou moeten geven is dat je je familie meer moet waarderen. Een band of werk mag nooit belangrijker zijn dan de mensen om je heen. En ik zou mezelf uitleggen wat een depressie is, uitleggen dat het een normale ziekte is waar mijn vader ook last van had. En zoek de oplossing bij bezig blijven, muziek en nabijheid van mensen. 

Toekomst

We zouden ons moeten richten op de toekomst. Vandaar dat ik de ouderenpartij ook een vreselijk slecht idee vind. Die willen alleen alles goed regelen voor zichzelf. Maar de jeugd moet door met de aarde die wij achterlaten. We zouden helemaal moeten stoppen met fossiele brandstoffen en het kapot maken van de natuur. We moeten de jeugd voorthelpen en dan mag het wat mij betreft ten koste van onze ouderen gaan.

Als we alleen met de ouderen rekening houden, krijg je een gigantische bak ellende. Hier in de Achterhoek is nu al een enorme droogte, wat zal er gebeuren als we doorgaan zoals we nu doen? Daar maak ik me enorm druk over. Ik wil de wereld zo goed mogelijk achterlaten voor mijn kinderen en kleinkinderen.