Interview Hedy

Zonder verontwaardiging geen verandering

Ik vind dat mensen vaak te weinig opsteken van wat er al geleerd is, waarom blijven er anders oorlogen komen?  Het zou heel mooi zijn als mensen leren van het verleden en er iets mee doen. De geschiedenis heeft geleerd dat ook zwijgen kan leiden tot een ongemerkt opschuiving van normen en waarden in de verkeerde richting. Zonder verontwaardiging verandert er ook weinig, het is soms nodig om energie te creëren om verandering op gang te brengen. Mijn ideale beeld voor de maatschappij is nog steeds gelijkheid. Gelijkheid tussen oud en jong, tussen zwart en wit, tussen man en vrouw. Omdat ik verontwaardigd ben dat dit nog steeds niet zo is, hou ik mij er mee bezig. Als ik kijk naar de dingen waar ik echt de strijd voor aan ga, zijn dat altijd dingen waarvan ik denk dat ze realiseerbaar zijn, ik geloof er echt in. Ik ben daarom nu bijvoorbeeld ook bezig met het voltooid leven vraagstuk. Ik maak deel uit van Uit Vrije Wil, een groep bekende Nederlanders die zich bezighoudt met de legalisatie van hulp aan ouderen die hun leven voltooid achten. Doordat ik weet dat het realiteit kan worden, houd ik mijn motivatie om door te gaan, ook als het even tegen zit. Als iets dan niet lukt, ga ik gewoon door, ik heb het te druk om me met teleurstellingen bezig te houden. Ik ga niet om met teleurstellingen, ik zou niet eens weten hoe dat moet.

Ik zit mijn tijd niet uit

Vooral als je ouder wordt, vind ik dat je nieuwsgierig en verontwaardigd moet blijven. Je moet niet denken ´ik zit mijn tijd wel uit´, maar je moet actief na blijven denken over de dingen die gebeuren om je heen. Ik ben 82, maar ben vorige week nog naar een demonstratie geweest wat ging over bescherming van de kinderen in de Griekse vluchtelingenkampen. Ze laten die mensen, kinderen letterlijk in de modder zitten. Dat kan toch niet! Dat is altijd zo met mij gegaan. Ik ben nieuwsgierig en wil weten hoe iets zit, raak verontwaardigd en doe er dan iets mee. Als iets mij aan het hart gaat, kan ik het echt niet laten er iets mee te doen. Maar het hoeft natuurlijk ook niet altijd in een demonstratie uit te lopen natuurlijk, dan heb je geen tijd meer over. Als je ouder wordt is het soms moeilijk om je blik breed te houden, te proberen blijven kijken door de ogen van een ander. 

Jonge vrienden maken

Zoals het eerder tijd was voor de emancipatie voor vrouwen, zo is het nu tijd voor emancipatie voor ouderen. Als je ouder wordt, wordt er naar je gekeken als een kostenpost, niet meer als betekenisvol voor de samenleving.  Ze hebben het over eenzaamheid en verlies van betekenisgeving bij ouderen. Dat snap ik niet, het is gelijk oversteken. Als je denkt ´ik zit mijn tijd wel uit´ dan gebeurt er ook niets en ben je zeker niet interessant voor andere mensen. Je hebt geen contact omdat iemand een bepaalde leeftijd heeft, maar omdat iemand aangenaam gezelschap is. Een goede tip is om altijd jongere vrienden te hebben als je ouder wordt. Die van je eigen leeftijd gaan allemaal maar dood of worden ziek. Dat is treurig, maar zo is het leven. En als je dan meer alleen bent, doe dan ook je best voor jezelf. Kleed je mooi aan, kook lekker en schenk een wijntje in en verwen jezelf met een bloemetje of uitje. Dat soort dingen kunnen dan echt verschil uitmaken om jezelf als volwaardig autonoom persoon te blijven zien en gedragen. 

Oud en zo verliefd als een puber

Als mensen zeggen dat ze buiten de samenleving gezet zijn, is mijn antwoord dan wat binnen en buiten is, uit jezelf komt. En je dus zelf kan herdefiniëren, je kan jezelf blijven herontdekken. En daarnaast weet je nooit wat er nog gebeurd, ik werd op mijn 59e weer zo verliefd als een puber. Ik was er zelf ook verbaasd over, dat dit nog kon gebeuren op zo'n late leeftijd. Ik heb nu op mijn 82e nog steeds een avontuurlijk en bevredigend leven.

Doe eens lippenstift op

Een goede tip heb ik als het gaat om de liefde. Ik heb meerdere lange relaties gehad en als ik iets heb geleerd is het dat een relatie onderhoud nodig heeft. Als je beide of een van de 2 de relatie laat verslonzen, is de kans groot dat het fout gaat. Maar dat is, helemaal nu iedereen het zo druk heeft, erg moeilijk. Mensen besteden vaak hun tijd en energie aan hun werk en kinderen en als het gaat om de relatie is daar steeds meer achterstallig onderhoud. De vertrutting sluipt er langzaam in. Het onderhoud moet zowel inhoudelijk als uiterlijk zijn. Naast dat je best een keer lippenstift op mag doen en samen uit eten gaat, is het ook belangrijk echt geïnteresseerd te blijven in iemand. Probeer oprecht nieuwsgierig te zijn naar je partner, wat houdt iemand bezig? En je relatie onderhouden gaat ook over sex, zeker ook niet onbelangrijk. Ik snap niet dat mensen zeggen dat ze te oud zijn of te lang samen zijn en daarom niet meer vrijen. Dan kun je toch net zo goed met je broer gaan samenwonen? Als mensen denken dat je niet meer met elkaar naar bed gaat als je ouder bent, dan hebben ze het mis. Sexualiteit blijft altijd een belangrijk onderdeel van een relatie. 

Ruzie maken

Ik vind gelijk moeten krijgen ook minder belangrijk. Als je ruzie hebt met je partner moet je altijd bedenken of je het onderwerp belangrijk genoeg vindt om ruzie over te maken. Meestal is dat namelijk niet zo. Zeker met Aatje Veldhoen, mijn laatste grote liefde, maakte ik vaak die afweging. Ik kwam er altijd weer op uit dat ik eigenlijk helemaal geen zin in ruzie had en me niet in een woordenwisseling wilde storten. En dan deed ik het gewoon niet, ik liet het dan gaan. Je kan niet de afspraak maken nooit ruzie te maken, maar je kan je wel realiseren dat het een keuze is op welke manier je op iemand reageert.  

Vrienden hoef je niet te maken op je werk

Ik denk dat je het beste doelen op je werk kan behalen door niet je persoonlijke prestatie als doel te zien, maar dat het altijd een gezamenlijke presentatie is. Het is fijn als die andere mensen aangenaam zijn als gezelschap, maar belangrijker is dat ze goed zijn in hun werk en dezelfde mindset hebben als jij. Als je dan hetzelfde doel hebt, weet je dat je op deze mensen kan vertrouwen. Vrienden hoef je echt niet te worden. Ik heb het geluk gehad een goede intuïtie te hebben  wie deze mensen zijn. 

Voldoening door werk en geluk door familie

Ik heb geen spijt dat ik zo veel gewerkt heb. Sterker nog, ik heb er zeer veel voldoening uit gehaald en had daarbij economische onafhankelijkheid. Werk gaf mijn leven voldoening en geluk haalde ik uit mijn familie. De gelukkigste momenten waren de geboorte van mijn kinderen, maar mijn hele leven is gespikkeld met geluksmomenten. 

Volg je passie

Spijt vind ik ook iets doms, vooral spijt hebben van de dingen die je niet gedaan hebt. Mijn tip zou dan ook zijn als je aarzelt of je iets moet doen, om er dan voor te gaan. Het is beter om iets geprobeerd te hebben, dan spijt te hebben dat je het niet eens geprobeerd hebt.  Als iets je passie is, dan moet je er voor gaan. Ik heb altijd mijn eigen pad gevolgd. Ik heb carrière gemaakt en kinderen gekregen, maar ik denk niet dat ze daar last van hebben gehad. Ik heb er in ieder geval geen spijt van dat ik beide heb gedaan. Terugkijkend naar mijn leven zou ik weinig anders gedaan hebben, vooral de grote beslissingen zou ik niet anders gewild hebben. 

Als ik een tip zou moeten geven aan mijn 20 jarige zelf is dat je zo autonoom mogelijk blijft, zo dicht mogelijk bij jezelf. En dat je jezelf niet in bochten moet wringen voor anderen. Dat betekent niet dat je egoïstisch moet zijn, maar eerder dat je open blijft en dat je jezelf durft te manifesteren in plaats van andere gaan imiteren 

 

Boos worden

Als je op een mens of organisatie heel boos bent is mijn advies om er meteen iets van te zeggen, het niet te laten wachten. Als iemand mij niet serieus neemt of mij beledigd en ik ben kwaad, dan kan ik fantastisch formuleren en zal ik de andere partij duidelijk laten weten hoe ik erover denk. Als je nu niet zo rap kan reageren, kun je ook altijd een brief schrijven. Zeggen, tja, zo gaat het nou eenmaal en dan niets doen, is het ergste wat je kan doen. En als het gaat om iets waar je geen invloed op hebt, het wel weer laten gaan. Het heeft geen zin om je daar druk over te maken, dan ben je eindeloos bezig. 

Leren van je verdriet

Ik heb altijd bij verdrietige of ongelukkige momenten in mijn leven gekeken naar mijn eigen aandeel. Als een relatie uitgaat en je bent er erg verdrietig over, is het goed om na te gaan wat jouw eigen aandeel was in het mislukken van die relatie. Dat gaat voor veel dingen op. Het leven is geen aaneenschakeling van geluksmomenten. Het kan heel helpend zijn dat wanneer het niet goed gaat en je verdriet hebt om dan te bedenken wat jouw rol daarin is, in plaats van de verantwoordelijkheid bij de ander te leggen, het gevoel dat een ander jou iets heeft aangedaan. Het is goed het onderscheid te maken met het noodlot. Mijn moeder kon er niets aan doen dat ze 2 keer haar man is kwijtgeraakt, een keer door de oorlog en een keer door een hartaanval. Daar heeft zij geen invloed op gehad, dat was het noodlot. 

Genieten omdat er ellende bestaat

Ik kan waanzinnig genieten van het leven, juist omdat ik weet dat er ellende om de hoek ligt. Mijn glas is halfvol omdat ik weet hoe erg het leven kan zijn, dat het zomaar kan zijn dat je in een kamp verdwijnt zoals gebeurd is met mijn vader. Ik realiseer mij dat altijd. En dan bedoel ik niet een ́ ach, kop op je hebt het toch goed, het kan altijd erger´. Juist door het besef hoe verschrikkelijk een oorlog of de dood van een geliefde kan zijn waardeer ik het leven omdat het vaak zo mooi is. Mijn dochter zegt altijd over mij: bij haar is het glas altijd halfvol omdat ik altijd optimistisch blijf, ongeacht wat er gebeurt. Dat had mijn moeder ook. Natuurlijk jubel ik niet de hele dag, helemaal met het gemis van een geliefde. Maar meestal is het zoete gemis, ik realiseer me dat ik erg gelukkig ben dat ik het gekend heb, wat een geluksvogel ik ben.