Interview Henk Schiffmacher.

TNT dynamite

Ik heb soms momenten waarop ik tatoeëer die me heel erg raken. Zo kwamen er jaren geleden 11 jonge militairen naar me toe om een herdenking tatoeage van hun vriend en collega Timo te zetten, die samen met Dennis (zoon van Peter van Uhm) overleed door een bermbom in Afghanistan. Ze hadden zijn playlist meegenomen. Stond ik op TNT van AC DC die wonderbaarlijk mooie jonge mannen lichamen te tatoeëren. AC DC zong:

'Cause I'm T.N.T., I'm dynamite

T.N.T., and I'll win the fight

T.N.T., I'm a power load

T.N.T., watch me explode

Bizar nummer als je de achtergrond kent, tegelijkertijd besef je dat zo'n lichaam gewoon uit elkaar gereten kan worden door iets, het kan zo afgelopen zijn. Als vader kan ik me dat niet voorstellen en ik vind het onvoorstelbaar verdrietig. Heel lang is het me bijgebleven. 

Raspoetin

Er heeft altijd iets Raspoetin-achtigs in mij geschuild. In de Indiase religie kun je ook zien dat het verkeerde pad soms tot het juiste kan leiden. Dus altijd op het keurige, geplande en geplaveide pad van de samenleving lopen, is nooit mijn specialiteit geweest. Ik vond het altijd fascinerend om iets op te zoeken dat eigenlijk niet hoort of mogelijk is.

Ik kwam dit aspect van mezelf tegen toen ik als fotograaf voor Revu werkte en foto's zag in het pornoblad Hustler van Larry Flynt, genaamd "The Forbidden Photographs of War," over de Vietnamoorlog. Een foto toonde een vrouw die de stukken van het lichaam van haar man in haar armen vasthield. Je zag dat die foto van heel dichtbij gemaakt moest zijn gemaakt. Hoe krankzinnig brutaal ben je dan wel niet om voor een foto zo dicht bij het leed van anderen te komen? 

Het goede kan een schaduwzijde hebben, en het slechte heeft soms ook iets goeds. Dus het is interessant om jezelf af en toe uit te dagen en te onderzoeken in hoeverre je menselijkheid, mededogen en empathie in je hebt. Hoeveel heb je daarvan, en is er ruimte voor verbetering?

Ik zag het als een uitdaging om mijn eigen morele kompas te begrijpen. Uiteindelijk ben ik betrokken geraakt bij Orange Babies, een organisatie die streeft naar een wereld waarin geen kinderen meer worden geboren met hiv. Het voelt fijn aan en mijn karma wieltje is weer in evenwicht. Het is je eigenbelang om soms een ander belang te dienen. 

Ik ben goed in bedenken van allerlei soorten onzin. Het leeuwendeel sneuvelt omdat ze te radicaal zijn, maar dat is niet erg. Vaak stranden deze ideeën vanwege hun radicaliteit. Zo wilden we goedkopere HIV medicatie in Afrika krijgen. Ons leek het wel een goed idee een stel tuig uit een Brabants dorp die in hun kelder XTC zit te maken naar Afrika te sturen om als een soort breaking bad daar illegaal goedkope HIV medicatie te maken. Dit is natuurlijk lastig uit te voeren met een organisatie, maar sommige problemen verdienen echt een radicale aanpak. Niet geschoten is altijd mis toch? 

 

Geld maakt gelukkig

Orange babies kwam op mijn pad, net als de meeste dingen die ik in mijn leven gedaan heb. Ik ben bijna nooit doelbewust op iets afgestapt. In de regel laat ik alles op mij afkomen. Het leven geeft je steeds wat nieuws, de tombola gaat rond en je weet nooit wat er precies uit komt. De ene keer pakt dat heel gunstig uit en de volgende keer niet. Zo heb ik een keer de postcodeloterij gewonnen. 180.000 euro kreeg ik! Er ging eerst 30.000 naar de belasting en daarna kon ik mijn schulden afbetalen. Het was een heel bijzonder gevoel om vrij te zijn. Als iets niet creatief maakt , zijn het wel schulden hebben. Je bent met de ene rekening met de andere fucking rekening aan het betalen. Als mensen zeggen dat geld niet gelukkig maakt, dan kan ik ze zeggen dat het leven een stuk fijner is zonder die blauwe enveloppen. 

Zorgeloosheid komt erg dicht in de buurt van  gelukkig zijn. Je moet geluk ook niet zoeken in hoogtepunten, een uitgestreken ´piek ́ , daar heb je langer profijt van. Geluk is niet iets wat je toestaat, het omhelst je, overvalt je. ´Het geluk is met de dommen´ is een mooie uitspraak, misschien moeten we niet te intelligent willen doen en het zoeken in de eenvoudige dingen. 

Maar pas op voor te veel tevredenheid, je bent jezelf verplicht ontevreden te blijven. Als je een mooie tekening gemaakt hebt, daar tevreden mee zijn, maar meteen ook bedenken dat het goed was, maar nog mooier had gekund. 

Je moet je geluksmomenten wel herkennen, er zijn mensen die daar niet goed in zijn. Dan zijn ze voorbij zonder dat je het doorhad. Daar wordt je heel ongelukkig van. Zo maak ik met een beetje mazzel geen oorlog meer mee. David Bowie zei ´ de toekomst is meer wat ie geweest is´. Vaak is de gedachte aan de toekomst waarin we misschien pijn en lijden zullen hebben groter dan het lijden zelf. Die vrees heeft dus geen enkele zin. 

Ik had altijd de gewoonte om, als we bijna geen geld meer hadden, om iets idioot duurs te kopen. Bijvoorbeeld rode hakken van 600 euro voor mijn vrouw, met geld dii ik niet had. Je weet dan dan je eraan moet, je moet in beweging komen, iets verzinnen. Geen excuses. Aan de grond zitten is een goede motivatie om iets te gaan doen. Je kan wel gek worden van de zorgen, zeker als je vader of moeder bent met heel veel verantwoordelijkheden. Je kunt 's nachts liggen piekeren en je afvragen hoe je het de volgende dag gaat aanpakken. Maar het is veel beter om in beweging te komen, want piekeren heeft nog nooit iemand rijk of gelukkig gemaakt.

Positief

Het glas is bij mij altijd halfvol, ik ben bijna altijd wel positief en denk dat het goed komt. Wel heb ik 1 keer een depressie gehad. Ik kreeg medicatie, maar zat toen als gevolg daarvan alleen nog maar als op de bank naar de tv te staren, dus dat was ook niets. Iemand raadde me aan naar een psychiater te gaan. Ondanks mijn reserveringen ben ik toch maar gegaan. 

De psychiater legde me uit dat wat ik doormaakte eigenlijk rouw was. Mijn vrouw was ernstig ziek, en ik had al geaccepteerd dat ze zou sterven, waardoor ik al afscheid aan het nemen was. Toen ik begreep waar mijn gevoelens vandaan kwamen, kon ik ze beter accepteren en begon het langzaam beter te gaan. Soms heb je iemand nodig om je de weg te wijzen en je te helpen, daar is niets mis mee. Het hoeft niet per se iemand te zijn die dichtbij staat, anders had ik waarschijnlijk gezegd dat ik geen behoefte had aan die flauwekul. De meeste mensen luisteren vaak anders naar een vreemde.

Het maakt heel veel uit hoe je je op het moment voelt, hoe iets binnenkomt. Zo had ik een enorme kater toen ik hoorde dat André Hazes was overleden. Dat nieuws komt dan 10 keer zo hard binnen. En voelde ik me goed toen het Nederlands elftal door half Amsterdam binnen werd gehaald in 1 groot feest, samen met Amsterdam was ik enorm gelukkig, je vergeet even alle ellende van de wereld. De gemoedstoestand waar je in zit, kleurt alles wat je meemaakt. En het is moeilijk daar objectief naar te kijken. 

Goede relatie

Het geheim van een goede relatie is een gelijke verdeling en communiceren. Ik heb een goeie aan mijn vrouw, ze is een harde, en kan tekeergaan als een bootwerker en me te corrigeren. En dat is precies wat ik nodig heb. Ergens in mijn hart voel ik me een enorme slapjanus. Ik heb altijd het gevoel nooit genoeg te doen. Ik zou geduldiger en preciezer moeten zijn, net als mijn vader mijn verzameling moeten ordenen en documenteren. De jager zit in me, maar het conserveren van die verzameling, dat vind ik minder interessant. Ook zou ik beter moeten luisteren. Als je met me gaat zitten kletsen, is bijna alles een monoloog en ouwehoer aan een stuk door. Je gooit er een kwartje in en ik ga. Ik kan heel goed luisteren, maar dan moet het wel iemand zijn van een heel hoog kaliber die met iets heel interessants komt. 

 

Drugs

Ik zou het iedereen aanraden een keer drugs te gebruiken. Vooral als je ouder bent.  Het is fantastisch spul als je weet hoe je er mee om moet gaan. Maar mijn moeder waarschuwde me al, als ergens ´te´ voor staat is het niet goed. Ik heb ADHD en gebruikte cocaïne in het begin als zelfmedicatie, ik had het gevoel dat ik beter functioneerde. Ik was geen downer, dus gelukkig had drugs zoals heroïne geen aantrekkingskracht op me. Maar ik gebruikte cocaïne te veel en te lang, ik heb 40 jaar gebruikt, en heb vele nachten doorgehaald. Dat viel onder de ´te´ categorie van mijn moeder. Ik heb heel veel vrienden, mensen in hoge functies, zoals hoogleraren die regelmatig drugs gebruiken. Van hen hoor ik veel goede verhalen over microdosing. Dan gebruik je een beetje drugs, zoals LSD, om creatiever en productiever te worden. Drugs heten niet voor niets geestverruimende middelen, niet geest beperkend. En God heeft niet voor niets voor ons planten gemaakt, die mogen we dan ook gebruiken. Wat fantastisch was, waren de periodes die ik doorgebracht met drugs en een fles drank en dan thuis ging schilderen. Die hebben een enorme partij schilderijen en tekeningen opgeleverd. Ik vond drugs vaak enorm inspirerend, ik kon wel doorgaan met dingen blijven bedenken en opschrijven. Maar als je contact wil maken met je omgeving, moet je geen cocaïne gebruiken, het isoleert je. Je bent helemaal in je eigen flow, je eigen omgeving. Als je drugs weet te gebruiken waar ze goed in zijn, dan kun je een hele leuke tijd hebben. Het is benzine voor de creatieve motor. Een andere tip is dat je geen zware drugsgebruikers in je omgeving moet hebben, aan die figuren heb je vaak weinig. Die zeggen dat ze schrijven, maar zijn al 20 jaar met een boek bezig. 

Drugs in het verpleeghuis. 

Ze zeiden vroeger dat chinezen ´opium voor opa´ kochten, en dat vind ik een fantastisch goed idee; drugs gebruiken als je ouder bent. Als je in de laatste fase van je leven komt gaan je botten wat zeer doen, en precies dan kun je wel af en toe een opkikker gebruiken. Dus als je opa een goeie snuif speed geeft dan wandelt hij zo de Albert Cuyp weer af. Of in het verpleeghuis wiet bonbons uitdelen, is goed voor de eetlust en sfeer. En ik weet zeker dat ze dan meer lol hebben. 

Unheimlich

Soms heb je een unheimlich gevoel bij iemand, een onderbuik gevoel. Dat is je mensenkennis en je doet er verstandig aan er naar te luisteren. Je moet ook niet iedereen meteen vertrouwen. Mijn vader heeft me geleerd mensen te wantrouwen, iets wat hij meekreeg uit de tweede wereldoorlog. Het kan erg lastig zijn verleidingen te weerstaan, maar als iets te goed klinkt om waar te zijn, dan is het dat vaak ook. Heel vaak dacht ik, als er iets mis ging, ´shit, dat had ik al aan voelde komen´. Maar omdat ik graag wilde dat iets lukte en gebeurde, ik niet goed mijn gut feeling luisterde. En ik was erg slordig met geld, dat interesseerde me niet zo veel. Nu maak ik voor een project begint een deal, het is te vaak voorgekomen dat je als kunstenaar achteraan in de rij staat en het met doen met een pot bier en een stuk spek. 

Vriendschap

Ik heb geen vrienden en hecht weinig waarde aan langdurige vriendschappen. Het aangaan van een vriendschap leidt tot een teleurstelling. Mensen moeten mij niet lastig vallen. Kom ik iemand tegen die zegt ´ik zat bij je op school´. Ja en? Dat betekent toch niet dat wij elkaar wat te melden hebben? Maar dat komt waarschijnlijk doordat ik bekend ben. Mensen zien je op tv of in de krant en herkennen je. Ik wordt al een beetje moe als ik zo iemand op me af zie komen. Een voordeel van bekend zijn was toen mijn vrouw zo ziek was, ik veel steunbetuigingen kreeg, dat heb ik erg gewaardeerd. Maar een tijdelijke vriend kan ik op iedere straathoek tegenkomen. Ik ben een spons en wil me blijven voeden met steeds nieuwe input en bij verschillende mensen kun je verschillende dingen halen. Ik kom wel regelmatig mensen tegen die ik ken en waarmee ik spreek. De term vriendschap is misschien ook door mijn vader om zeep geholpen. Hij was te achterdochtig, ook naar vrienden toe. 

 

Nina Hagen

Nina Hagen zei het al; geld is niet belangrijk zolang het er maar is. Ik vind het fijn om goed te kunnen eten, bijvoorbeeld een lekker stuk kwaliteitsvlees. En als het kan ga ik reizen. Ik weet nooit wat me triggert, maar het kan van alles zijn en dan zit ik morgen in het vliegtuig op weg naar Azië ofzo. En dan zit ik maanden op een piraten strand of struin door de jungle. In deze maatschappij kun je niet functioneren als je geen geld hebt. De maatschappij vertelt je of je succesvol bent of rijk. Daar kun je wat van vinden, maar het is niet anders, je bent afhankelijk van andere mensen en er zijn maar weinig mensen die ontkomen aan het oordeel van de maatschappij. Maar soms is het ook weleens lekker om geen kuddedier te zijn en met een hele grote dikke vinger de hele dag rond te lopen.

Overtuiging

Om succes te hebben moet je vooral overtuigd zijn van wat je aan het doen bent. Als je geen overtuiging hebt in wat je doet, en wordt je sowieso niet succesvol. Een soort van arrogantie hoort bij succes in combinatie met er 100% voor gaan. Zonder volharding kom je er ook niet. Maar onthoud dat niet jij bepaald of je success hebt, dat is je omgeving. 

Ik weet ook de formule niet, de holy grail om succesvol te worden. Er zijn figuren die menen te weten hoe het werkt, positiviteitsgoeroes en dat soort lui. Ik denk dat dat het verschillend is voor iedereen. En dat je naast de juiste kaarten in handen te hebben, ook geluk moet hebben. Als je in de kunstwereld bekend wil worden zijn er wel een paar tips die ik kan geven; je moet begrijpbaar en herkenbaar zijn. Als je steeds ander werk maakt, is het niet herleidbaar naar jou. Als je nou bijvoorbeeld begint met stippen tekenen op jonge leeftijd en je werkt jaren en jaren aan het perfectioneren van die stippen, dan weet iedereen om een gegeven moment dat jij degene bent die de allermooiste perfecte stippen kan schilderen. En dan kun je uiteindelijk doeken verkopen met een stip erop en daar beroemd kunstenaar mee worden. En op weg daarnaar toe is zelfkritiek en zelfspot goed. Je moet om jezelf kunnen lachen. Ik vond het een eyeopener tijdens mijn theatertour dat hoe meer zwakheden en stomme fouten ik vertelde, hoe harder iedereen lachte. Comedy is a man in trouble. Het leven wordt saai als je niet kritisch naar jezelf bent en alles goed vindt wat je doet, er verandert dan ook nooit wat. Als je denkt, wat een fucking klootzak ben ik geweest, dan zul je het de volgende keer anders aanpakken. 

 

Avontuur

Die avontuurlijke kant heeft altijd in mij gezeten, als kleinkind had ik allemaal al vreemde soort ondernemingen. Ik maakte van een lege schuur een fietsenstalling, van dat geld kocht ik roomijsjes, die ik dan weer doorverkocht aan meisjes op het strand. Ik was altijd aan het handelen. Dat heb ik geleerd van mijn vader. Ik wil graag een fiets hebben, met Sinterklaas kreeg ik dan van hem een bel. De rest van die fiets moest ik zelf maar bij elkaar sparen. 

Als jezelf avontuurlijker wil worden dan kan dat. De beste avonturen zijn beleefd door mensen die met een rijksdaalder in hun zak naar India vertrokken. Je hoeft maar ergens door geïnspireerd te worden om een avontuur te beginnen. Ik las een boek uit 1896 over een expeditie op Borneo en besloot erheen te gaan samen met een fotograaf en mijn vriend Anthony Kiedis, zanger van de Red Hot Chili Peppers. Hij was nog een onbekend broekie toen hij bij mij voor het eerst aanklopte voor een tatoeage. In Borneo gingen we op zoek naar traditionele tatoeëerders, maar de reis bleek toch iets avontuurlijker dan gedacht. We raakten de weg kwijt, zaten onder de schurft en bloedzuigers en Anthony werd steeds zieker. Uiteindelijk  werd hij zo ziek dat hij met een helikopter geëvacueerd moest worden. Het was, zei hij later, het angstigste moment uit zijn hele leven. Oke, dat was misschien een beetje te veel avontuur, maar dan heb je wel een mooi verhaal.

Ik was in Amerika op een congres van de soldiers of fortune en  Hunter S. Thompson was er ook. Omdat ze niet wisten wat ze met hem aan moesten, vroegen ze mij om met hem om te gaan. We hebben cocktails gedronken en dingen opgeblazen. Hij had een wonderlijke manier van werken, hij schreef alles zelf, maar had er wel een juffrouw mee die alle details bijhield. Welke mensen ergens waren, hoe laat het was, welke nummer de radio draaide etc. Uiteindelijk zijn we met ruzie uit elkaar gegaan nadat ik een foto van hem maakte waar hij schijtend op de plee zat. Ach, niet alle avonturen hoeven goed te eindigen. 

 

Pietje Bell

Zachte heelmeesters maken stinkende wonden. Je moet gewoon zorgen dat je als kind zo veel mogelijk dingen uitprobeert, het proces dat je op jezelf moeten gaan staan. En dat moet je niet in de weg zitten. Kinderen moeten vallen, stoten en ze moeten zich branden, dat kun je niet allemaal voorkomen. Je wil natuurlijk het liefste dat ze niets overkomen. Maar niets is beter dan buiten spelen en op je bek gaan. Iedereen loopt wat beschadigingen op in zijn leven. Er mag wat meer Pietje Bell terug in ons leven. Daarom kun je ook beter 2 kinderen nemen. Met 2 kinderen ben je minder voorzichtig dan met 1. Net als vroeger, toen sneuvelde  er 1, maar dan nog hield je er nog genoeg over. Ik heb een keer een tip gekregen van een juwelier die zei ´ als je maar 1 ding bijbrengt bij een meisje is het zelfrespect´. En dat klopt denk ik. Ik heb trouwens nauwelijks opgevoed, maar ik heb ze wel veel verhalen verteld en meegenomen naar musea en leren tekenen en schilderen. Het zijn 2 fantastische meiden geworden, ik ben heel trots op ze. 

Genen

Ik denk dat er heel veel al in je zit als kind. Zo heeft mijn dochter zichzelf leren lezen. Ik liep met haar door de supermarkt en hoorde achter me ´ki ki kippensoep´. Ze las de etiketten van het eten, later is ze in enorm tempo blijven lezen en ze is nog steeds een liefhebber van het verhaal. En mijn andere dochter is een hele goeie tekenares geworden, en zij was al op jonge leeftijd bezig met het oplossen van typografische problemen. 

Je zit vol met verborgen talent.  Soms hoef je alleen maar even om je heen te kijken wat die talenten zouden kunnen zijn. Welke talenten heeft je moeder? Wie is je vader? Als ouder moet je je hobby's ook niet afschermen, deel ze vooral met je kinderen. Niet zeggen: ´Doe de deur dicht, anders waait de postzegelverzameling weg´, maar laat je kind deel van jouw wereld uitmaken. En dan mogen ze ook wel hun eigen fantasie gebruiken. Ik vind het belazerd dat schoolklassen naar het museum gaan en allemaal domme opdrachten moeten uitvoeren. Laat die kinderen eigenwijs zijn en zelf bekijken wat ze leuk vinden en waarom. Ik geloof niet in het leraar gebeuren, ik denk dat je van een boswachter meer kan leren van het bos.

Dyslexie

Ik zat op een hele traditionele christelijke school in de bible belt en kon vaak niet mee komen door mijn dyslexie, wat toen nog niet bekend was. Als je 6 fouten maakte in een opstel kreeg je een 4, dus mijn punten waren er ook naar. Maar ik denk dat het me geholpen heeft om te komen waar ik nu ben. Door mijn dyslexie zie ik alles in plaatjes voor me, niet in tekst. En in het katholieke geloof hebben ze heel voor prachtige plaatjes, die vond ik helemaal geweldig. 

 

Tatoeage

Het leuke van tatoeages is dat je iets stoms doet. Iets wat je totaal niet nodig hebt. Je in de naam van je vriendin op je arm zetten en dan zet je als het weer uit gaat wat anders er overheen. Domme dingen doen is leuk, want het betekent dat je het ook weer op moet knappen. Je moet altijd een jonge hond blijven, ook al heb je stramme poten. Ze zeggen wel eens: curiosity killed the cat. Ja, die poes overleefde het misschien niet, maar nieuwsgierigheid is belangrijker. Willen weten wat iets is, wat iets betekent en hoe het in elkaar zit. Ook nu ik ouder wordt is die nieuwsgierigheid volop aanwezig, het wordt niet minder. Het leukste is om nieuwsgierigheid te hebben naar iets wat je niet direct iets oplevert, ik heb ooit een boekje gekregen dat ging over koosnamen van boeren voor geitjes in Oost Nederland. Er is dus iemand die daar 10 jaar over gedaan heeft. Ja, natuurlijk, je bent de jager, je moet zorgen dat je te eten en drinken hebt en een dak boven je hoofd. Dat zijn de eerste levensbehoeftes. Maar meteen daarna komt plezier. 

Gij zult niet doden

Vroeger was de kerk veel meer aanwezig met zijn wetten en regels, we vonden daar een thuis in. Eerder was God opium voor het volk. Maar nu religie aan het verdwijnen is, zie ik dat veel mensen nu in een vacuüm komen en geen idee meer hebben wat ze willen, communist worden of boeddhist. Vooral bij die PVV-ers zie je dat, die hebben geen huis meer waar ze in geloven. Ik ben protestant opgevoed , maar heb uiteindelijk mijn eigen huis gecreëerd, de tatoeagewereld. Ik snap dat veel mensen zoekende zijn naar houvast, maar bekijk eerst goed waar je in mee gaat. Het lijkt me een goed idee: als we ons allemaal aan een paar van de 10 geboden zouden houden, dan zou de wereld er al een stuk beter uitzien. Gij zult niet doden of stelen lijkt me bijvoorbeeld al een mooi begin. Dan hoef je niet naar een yoga charlatan te luisteren. 

 

Egoïstische yoga

Je ziet de mensen die alleen maar streven naar harmonie met zichzelf. Er is een soort van egoïstische yoga cultuur ontstaan. Ik denk dat streven naar in harmonie zijn met je omgeving een betere weg is. Ze hebben totaal verkeerd begrepen dat boeddhisme over jezelf gaat, dat komt ook omdat je bij de winkel om de hoek een boeddhabeeld kan halen; 1 boeddha voor in de woonkamer, 1 boeddha voor op de plee. Het is vooral een enorme handel geworden. Er is een podium voor alles gekomen, of dat nou het boeddhisme is of een podium voor jezelf. Iedereen kan een instagram account maken en opgepoetste foto´s van zichzelf plaatsen. Vroeger was de TV het het oog van de duivel, nu is dat je telefoon. Ik zag vannacht een schietpartij live. Ik kijk er naar, maar eigenlijk is het afschuwelijk. Ik denk dat het goed is dichter bij huis te kijken. 

Polarisatie

In de jaren ´80 en ´90 ging ik om met heel veel verschillende types, inkt was onze gemene deler. We wisten wel dat de een paar jaar gevangenis had gezeten en de meesten niet zo braaf waren, maar we waren wel 1 familie. Het is nu een stuk meer gepolariseerd. Men eist dat je voor of tegen bent. Als ik nu roep dat ik zwarte pieten ook niet meer vindt kunnen, weet ik zeker dat ik boze mensen achter me aan krijg. Maar ik vind dat je daar niet te veel van moet aantrekken, niet meteen bezwijken voor de eerste beste scheldkanonnade. Je moet niet meteen in paniek schieten als je iets anders vindt. Want eieren voor je geld kiezen, dat heeft de halve Nederlandse samenleving in de Tweede Wereldoorlog gedaan. Veel mensen deden de gordijnen en deuren dicht om zichzelf te beschermen. Nou weet je natuurlijk nooit wat je zelf zou doen, of je schijterig bent en de deur dichtgooit als het om je eigen leven gaat. Het spreekwoord ´de meeste helden liggen op het kerkhof´ is er ook niet voor niets. Maar als je iets tegenkomt waar je het niet mee eens bent en je staat op die kruising. Dan hoop ik dat je, natuurlijk niet rücksichtslos, voor actie gaat. Steek je hoofd maar boven het maaiveld en ga protesteren tegen racisme. 

Never Sleeping Always Reaping

Ik kan nu ieder moment omvallen. Eerder dacht ik daar wel eens aan, maar de laatste tijd voel ik het ook. “Never Sleeping Always Reaping” . Voor de dood ben ik niet bang. Waar ik wel bang voor ben zijn de consequenties voor mijn vrouw en kinderen. Die zitten dan met een huis vol rommel die ik nog steeds blijf verzamelen, die zij straks allemaal uit mogen pluizen en opruimen. Ik fantaseer soms ook over mijn begrafenis, welke nummers er gedraaid mogen worden enzo. Mijn vrouw had, op het hoogtepunt van haar ziek zijn ook een playlist klaar. Ik hoop dat ik niet aan corona dood ga, want wat is dat een slappe kut manier om ertussenuit te gaan. Dat verrot ik, Ik wil eruit gaan met een klap en dan in de kist op een schip een rondje door Amsterdam maken, dat lijkt me wel wat. Mag iedereen die op de brug staat nog even naar me zwaaien. 

Vrijbuiter

Als je denkt: godverdomme, ik ben mijn hele leven al bezig met wat er van me verwacht wordt, maar ik zou eigenlijk wat anders willen doen, dan is het nooit te laat. Hier op aarde een sober en zwaar leven leiden zonder enige uitspatting lijkt me vreselijk. De mensen die een hele leven leiden in een soort van mini slavernij, omdat ze met één of andere dictator een relatie hebben. Die man die thuis de hele tijd staat te mopperen, maar nooit wat wil doen. Of je hebt een schoonfamilie waar je van alles van moet. Dan wordt het tijd je daar van te bevrijden. Je moet je niet verplicht voelen te voldoen aan de regels die we in onze maatschappij hebben gemaakt, maar je eigen regels maken. Je kunt je eigen klokkenluider zijn. Kijk, niet iedereen zal een vrijbuiter worden die in een hut buiten de stad gaat wonen, maar het is tijd voor een nieuwe revolutie. Zelf beslissen over wat je doet en voor jezelf werken heeft zijn voordelen. Een vast loon is een vaste last. Als je 30 jaar lang voor een baas werkt, heb jij al die tijd dwangarbeid verricht en is hij er beter van geworden. Als je al die tijd in je eigen bedrijf stopt, heb je er zelf profijt.Ik denk ook dat wanneer je een bedrijf hebt, je moet zorgen dat je vaste mensen, een deel van het bedrijf, aandelen krijgt. Dan krijg je meer inzet en betrokkenheid dan als je iemand alleen loont geeft. Je bent wel besodemieterd als je voor je eigen bedrijf niet je best gaat doen.