Dick Swaab
Dick Swaab is geboren in Amsterdam op 17 december 1944. Hij is een grote naam in de wetenschap en de beroemdste neurobioloog van Nederland en omstreken. Swaab was
vanaf 1978 directeur van het Nederlands Instituut voor Hersenonderzoek. In 1985 richtte hij de Nederlandse Hersenbank op, om het onderzoek naar hersenziekten te faciliteren. Hij is hoogleraar in Amsterdam en Hangzhou. Na een leven lang onderzoek naar de werking van het menselijk brein is Dick Swaab dé autoriteit op dit gebied.
Hij is van mening dat de mens niet te veranderen is en er is weinig plaats voor ‘de vrije wil’. Van het boek ´Wij zijn ons brein´ zijn alleen al in Nederland meer dan 500.000 exemplaren verkocht; het is inmiddels in 20 landen verschenen. In september 2016 verscheen de opvolger, “Ons creatieve brein”, over hoe mens en wereld elkaar maken.
Tip 1: Geloof niet alles wat je hoort op tv of social media
“Geloof niet alles wat je top tv of social media. Er bestaan veel meningen die niet op wetenschap gebaseerd zijn. Zo lijkt de wereld voor sommige mensen steeds onveiliger en slechter te worden, maar in werkelijkheid klopt dat niet. Als je bijvoorbeeld kijkt naar het aantal mensen die door moord en oorlogen dood gaat, dan is het aantal al heel lang aan het afnemen. Ook het beeld wat we hebben van China moet genuanceerd worden, hoewel de mensenrechten schendingen vreselijk zijn. Er is in dat repressieve land meer mogelijk dan men denkt, Ik geef daar bijvoorbeeld les over controversiele onderwerpen zoals homoseksualiteit, transseksualiteit, criminaliteit in de psychiatrie en de doodstraf, luchtverontreiniging en hersenontwikkeling en euthanasie. Er is veel interesse in deze colleges.”
Hoeveel tijd besteed je zelf op social media?
Op Social media gebruik in Nederland: cijfers en trends van 2023 valt te lezen dat Nederlanders in totaal gemiddeld 114 minuten aan social media besteden. Dat is zo’n 2 uur per dag!
2 uur per dag die je niet besteed aan jezelf, je familie en vrienden, of het lezen van een informatie op een andere manier dan via social media. Gecombineerd met de tip van Dick Swaab, waarbij je niet alles wat je leest op social media moet geloven, is het de vraag wat de toevoeging is van social media aan je leven. Het is leuk om via socials in contact te zijn met je vrienden en familie, maar hoeveel van die 2 uur wordt hieraan besteed en hoeveel minuten wordt je in interessant lijkende maar niets toevoegende filmpjes of comments gezogen?
Er zit een verslavend aspect aan social media, waardoor je sneller langer dan je denkt op facebook of instagram zit. Op deze website kun je apps vinden die je laten zien hoe verslaafd jij aan je smartphone bent. Een voorbeeld is de app Quality time. Wil jij je tijd beperken? Dan kun je bv de app Freedom installeren. Hiermee kun je websites en apps naar keuze voor een bepaalde tijd laten blokkeren.
Tip 2: De zoektocht naar wat het leven precies is, is mooi, je hoeft het uiteindelijke antwoord niet helemaal te vinden.
” De zin van het leven? Die is er niet. Maar de illusie is sterk. Je kunt wel vertellen dat er geen zin is, maar ook ik voel het leven als zeer zinvol, althans zo nu en dan. Als je er vanuit gaat, zoals ik dat doe, dat het leven begonnen is door een toevallig interactie tussen moleculen en dat de rest evolutie is, dan kun je het leven geen hogere zin toekennen.”
“Ik weet dat het leven geen hogere zin heeft, maar berust in de prettige illusie dat het wel zin heeft. En ik kan beter relativeren juist omdat ik weet dat het leven geen zin heeft en er geen vrije wil is."
“Wat het leven, moleculair gezien, precies is, is nog onbekend, maar ik snap dat mensen zo dichtbij mogelijk bij het antwoord willen komen. De zoek tocht ernaar is mooi, je hoeft het uiteindelijke antwoord helemaal niet vinden.”
Optimistisch Nihilisme
Nou, dit is wel even zware kost... De zin van het leven houdt ons mensheid al eeuwenlang bezig. Deze vraag wordt vaak samen met het thema ‘is er leven na de dood’? bekeken. Hierover zegt Dick Swaab: “Voor mijn bevruchting was er niets en na mijn dood is er ook niets. Het eindpunt van mijn brein is de Nederlandse Hersenbank, daar gaat hij heen na mijn dood.”
Je zou er wat pessimistisch van kunnen worden. Of, gek genoeg, juist optimistisch. Hier bestaat een term voor: Optimistisch Nihilisme.
Optimistisch nihilisme is eenvoudig samengevat: de gedachte dat er geen onderliggende betekenis is aan het leven wordt vanuit een perspectief van hoop en positiviteit bekeken. Het betekent niet dat we gedoemd zijn om te leven in een betekenisloos universum; maar juist dat er de vrijheid is om van je leven te maken wat je zelf wilt.
Een soort relativering dus: het feit dat er geen uiteindelijke zin of doel is, kan een opluchting en vrijheid geven en levenskeuzes minder zwaar maken.
De zin van het leven
Leestip: De zin van het leven: Gesprekken over de essentie van ons bestaan, van Fokke Obbema
Fokke Obbema krijgt op de leeftijd van 54 in 2017 vanuit het niets een hartstilstand en is dan ‘even dood’, zoals hij beschrijft. Hij overleeft het, en wordt in het herstelproces hierna geconfronteerd met existentiele vragen over het leven en de dood. In zijn inleiding schrijft hij:
‘ Voor een wezenlijk onderdeel van ons bestaan schermen we ons zo veel mogelijk af – ik heb het over de dood. Bij voorkeur denken we niet aan hem, alsof ons bestaan eeuwig voortduurt.
En: ‘ Juist onze eindigheid verschaft ons inzicht in wat belangrijk is en waar onze prioriteiten liggen. De dood kan ons helpen onze kijk op het leven te verscherpen.’
In zijn proces en zoektocht naar de betekenis van leven en dood voort hij gesprekken 40 vele bekende en minder bekende Nederlanders over de essentie van ons bestaan.
Een aanrader om te lezen en te overpeinzen!
Tip 3: Ken jezelf, je karakter is immers onveranderbaar.
“Je karakter is onveranderbaar en je IQ, seksuele voorkeur en genderidentiteit ook. En niemand, ook je ouders of de kerk kan daar iets aan doen. Er wordt veel vastgelegd in de vroege ontwikkeling, op basis
van de genetica en wat er in de baarmoeder gebeurd, door de hormonen en andere stoffen waaraan de foetus wordt blootgesteld. Als het kind geboren wordt, liggen er al zoveel kenmerken vast dat de maakbaarheid zeer gering is.”
“Het is heel belangrijk dat je van jezelf weet wat jouw sterke en zwakke eigenschappen zijn. Als je
bijvoorbeeld weet dat je autisme hebt, dan kom je waarschijnlijk veel beter tot je recht in ICT dan in een
beroep waarbij je met mensenveel persoonlijk contact moet hebben.”
“Beste tip voor een goed leven is een baan vinden die bij je brein past en waar je dus plezier uit haalt.
Het lijkt me vreselijk om iedere dag met tegenzin naar je werk te moeten.”
Jezelf leren kennen, hoe doe je dat dan?
Er zijn verschillende manieren om jezelf te leren kennen, waaronder middels persoonlijkheidstesten.
Aan de hand van verschillende vragen over wat je in een bepaalde situatie zou doen of denken, wordt je
persoonlijkheid op verschillende domeinen ingedeeld. Domeinen zijn onder andere introversie/extroversie, sensitiviteit/intuitie (luister je vooral naar de stem in jezelf of de stemmen om je heen?), ben je een ‘denker’ of juist ‘voeler’, enzovoorts.
Let wel op: persoonlijkheidstesten zijn leuk en inzichtgevend om te doen, maar gebruik ze als een richting om meer over jezelf te weten te komen, en niet als een harde indeling!
Dat gezegd hebbende, hieronder een aantal persoonlijkheidstesten die wetenschappelijk onderbouwd zijn:
HEXAGO
BIG 5
Extra tip: laat je partner, of iemand anders die jou heel goed kent, eens 1 van de bovenstaande testen
doen namens jou. Dit kan ook weer leuke discussiepunten opleveren. Het kan namelijk zo zijn dat jij de
test hebt ingevuld op basis van hoe je wilt zijn, in plaats van hoe je daadwerkelijk bent. En dit zegt ook
weer veel over jezelf!
En tot slot, we zouden GoudWaard niet zijn als we niet zouden noemen dat ouder worden ook zorgt
voor meer zelfkennis. Wijsheid komt immers met de jaren!
Volgende week tip 2!